KANSERDEN KORUNMA

Kansere neden olan pek çok faktör vardır. Bu faktörler kontrol altına alınarak kanser gelişme riski önlenebilir. Kanserden korunmanın ilk basamağı kanser yapan nedenlerden uzaklaşmaktır. İkinci korunma basamağı erkan tanı için mücadele etmek ve tarama programlarına uymaktır. Son basamağı ise kanser tanısı sonrası iyi izlem oluşturur. Kanser yapan nedenlerden uzak durmak ve tarama programlarına uymak en önemli noktalardır.

Sigarayı içmeyiniz / bırakınız

• Sigarayı bırakmak için gerekirse profesyonel yardım almayı deneyiniz.

Kilonuzu kontrol ediniz

• Yaşam boyunca sağlıklı bir kiloda kalmaya özen gösteriniz.
• Kilonuzu kontrol etmek için özellikle kalori, yağ ve ilave şekerden zengin gıdaların tüketimini azaltınız.
• Yüksek kalorili yiyecek ve içeceklerin alımını kısıtlamaya çalışınız.
• Beslenme günlüğü tutmayı deneyebilirsiniz. Haftada neyi, ne kadar yiyip içtiğinizi kaydetmeyi/yazmayı deneyiniz ve sonrasında çok sağlıklı olmayan yiyecek/içecekleri ve porsiyon boyutlarını azaltınız.
• Aşırı kilolu ya da obez bireyler için az miktarda kilo kaybı bile sağlık için yararlıdır ve başlangıç için iyi bir gelişmedir.
• Bitki temelli gıdalara odaklanarak sağlıklı gıda seçimleri yapınız.

Daha aktif olunuz

• Fiziksel olarak daha aktif olunuz. Aktif olmak kilonuzu kontrol etmenize yardımcı olarak kanser riskinin azalmasına katkı sağlayacaktır. Aktif olmak aynı zamanda hormon düzeylerinizi geliştirmeye yardımcı olabilir ve bağışıklık sisteminizin çalışması için bir yoldur.
• Aktivitelerinizi arttırınız. Örneğin, asansör yerine merdivenleri kullanma, arabayı uzağa park etme vb. Aktiviteleri arttırmak oturmak, yatmak, televizyon izlemek gibi hareketsiz yaşamı sınırlandırmak için de önemlidir. Fiziksel olarak daha aktif olmak sağlık için birçok fayda sağlayabilir.
• Aksi belirtilmediği sürece yetişkinler için düzenli olarak haftada 3-5 kez 30-45 dakika, orta ya da yoğun düzeyde aktivite yapmaya çalışınız (tempolu yürüme, koşma, bisiklete binme, bahçe işleri vb).

Sağlıklı yiyecekler yiyiniz

• İyi beslenme, sağlığınızı geliştirme ve kanser riskini azaltmanın önemli bir parçasıdır. Sağlıklı kilonuzu sürdürmenize yardımcı olacak miktarlarda yiyecek ve içecekleri tüketiniz.
• Porsiyon boyutları ve kalori miktarları hakkında farkındalığınızı arttırmak için gıda etiketlerini okuyunuz.
• "Düşük yağlı" ya da "yağsız" kelimelerinin mutlaka "düşük kalorili" anlamına gelmediğinin farkında olunuz.
• Yüksek kalorili gıdaları küçük porsiyonlar şeklinde yiyiniz.
• Kızarmış patates, dondurma, tatlı gibi yoğun kalorili yiyecekler yerine; fasulye ve bezelye gibi baklagiller, sebzeler, meyveleri tercih ediniz.
• Şekerli içecek tüketiminizi sınırlayınız.
• Ev dışında yemek yediğinizde düşük kalorili, düşük yağlı ve düşük şeker ilaveli yiyecekler seçmeye özen gösteriniz ve büyük porsiyonlar yemekten kaçınınız.

İşlenmiş et ve kırmızı et alımını kısıtlayınız

• Sucuk, sosis, pastırma gibi işlenmiş et tüketiminizi sınırlayınız.
• Kuzu ve dana eti gibi kırmızı et yerine balık, kümes hayvanları ya da fasulyeyi seçiniz.
• Kırmızı et yiyorsanız, yağsız ve küçük porsiyonları seçiniz.
• Balık ya da tavuk etini kızartma yerine, fırınlanmış ya da buğulama olarak hazırlayınız.

Her gün beş porsiyon sebze ve meyve tüketiniz

• Her yemeğe ve aperatife sebze ve meyveyi dahil ediniz.
• Her gün çeşitli sebze ve meyvelerden yiyiniz.
• Ağır yağlı, kremalı sos kullanımını sınırlandırınız.
• İşlenmiş tahıl ürünleri yerine tam tahıllı gıdaları tercih ediniz.
• Hamur işleri ve diğer yüksek karbonhidrat içeren gıda tüketimini azaltınız.

Alkol tüketmeyiniz / kullanıyorsanız sınırlandırınız

Güneşten korununuz

• Güneşe karşı korunmayı bir yaşam tarzı haline getiriniz.
• Özellikle 10:00 ile 16:00 saatleri arasında güneşten korununuz. Bu süre aralığı güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatlerdir. Eğer dışarıda iseniz, mutlaka şapka / güneş gözlüğü / şemsiye kullanınız.
• Dışarıdaki işlerinizi ya da hobilerinizi gerçekleştirmek için sabahın erken saatlerinin ve geç öğleden sonraların avantajını kullanınız.
• Sahilde bulunma zamanları olarak öğle vakti yerine gün batımını tercih ediniz. Güneşte yanmayınız.
• Solaryumdan kaçınınız.
• Güneş koruyucu ürünler kullanınız. Bu ürünleri güneşe çıkmadan yarım saat önce deriye uygulayınız. Deriye yeterli miktarda ve kalınlıkta sürülmesi, havuza / denize girdikten sonra yenilenmesi gereklidir.
• Yüz, omuz, ense ve boyun gibi daha yoğun olarak güneş ışınlarından etkilenen bölgeler sürekli güneşten koruyan ürünler kullanılarak korunmalıdır.

Çevresel faktörlere dikkat ediniz

• İş yeri ve çalışma ortamlarında sağlığı koruyucu güvenlik önlemlerini alınız.